Điểm mới NĐ 254/2025 về thanh toán vốn với NĐ 99/2021 và Thông tư 91/2025, 96/2021, 63/2025 và PL

So sánh NĐ 254/2025 và TT 91/2025 với NĐ 99/2021, TT 96/2021, TT 63/2025

Nghị định 254/2025/NĐ-CP và Thông tư 91/2025/TT-BTC ban hành ngày 26/09/2025 đã thay thế toàn bộ NĐ 99/2021/NĐ-CP, TT 96/2021/TT-BTC và TT 63/2025/TT-BTC. Đây là thay đổi lớn trong quản lý, thanh toán vốn đầu tư công và quyết toán dự án. Bài viết phân tích chi tiết các điểm mới quan trọng để bạn áp dụng hiệu quả từ niên độ 2025.

1. Điểm khác biệt cốt lõi giữa NĐ 254/2025 và NĐ 99/2021

1.1 Cơ quan thực hiện & phương thức giao dịch (điểm mới quan trọng)

• NĐ 254/2025: Dùng khái niệm “cơ quan thanh toán”; cho phép hai phương thức:
  • (a) Giao dịch tại hệ thống Kho bạc Nhà nước (KBNN).
  • (b) Giao dịch tại cơ quan thanh toán khác được chỉ định (ví dụ Bộ Quốc phòng/Bộ Công an cho dự án đặc thù).
• NĐ 99/2021: Nhấn mạnh “cơ quan kiểm soát, thanh toán” là KBNN, chưa mở cơ chế giao dịch ngoài KBNN.

➡️ Kết luận: Linh hoạt hơn, giảm phụ thuộc một kênh, phù hợp dự án đặc thù, rút ngắn thời gian giao dịch.

1.2 Thời hạn xử lý hồ sơ thanh toán

• NĐ 254/2025: Quy định thời hạn 1–2 ngày làm việc sau khi đủ điều kiện/hồ sơ hợp lệ cho từng khâu.
• NĐ 99/2021: Chủ yếu nêu nguyên tắc, không ấn định thời hạn cụ thể.

➡️ Kết luận: Tăng tốc giải ngân, nâng tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công.

1.3 Phân loại dự án đặc thù & phạm vi loại trừ

• NĐ 254/2025: Làm rõ “dự án bí mật nhà nước”; liệt kê khoản loại trừ (ví dụ: cấp bù lãi suất, vốn vay chính sách...).
• NĐ 99/2021: Phạm vi loại trừ chung chung, dễ nhầm lẫn khi áp dụng.

➡️ Kết luận: Giảm rủi ro áp dụng sai với dự án đặc biệt.

1.4 Căn cứ pháp lý cập nhật & tính đồng bộ

• NĐ 254/2025: Đồng bộ với Luật Ngân sách 2025, Luật Đầu tư công 2024 (sửa 2025), Luật Đất đai 2024, Luật Đấu thầu 2023 (sửa 2024).
• NĐ 99/2021: Dựa trên hệ luật cũ, thiếu cập nhật.

➡️ Kết luận: Tránh xung đột pháp lý, thuận lợi tổ chức thực hiện.

1.5 Nguyên tắc quản lý vốn & kiểm soát thanh toán

• NĐ 254/2025: Nhấn mạnh “tổng vốn thanh toán không vượt tổng mức đầu tư đã phê duyệt”; kiểm soát theo hợp đồng, dự toán, tỷ lệ chi phí.
• NĐ 99/2021: Nghiêng về nguyên tắc chung, ít công cụ kiểm soát chi tiết.

➡️ Kết luận: Siết chặt kỷ luật tài chính, giảm lãng phí, thất thoát.

1.6 Biểu mẫu & liên thông dữ liệu

• NĐ 254/2025 + TT 91/2025: Chuẩn hóa bộ mẫu QTNĐ (niên độ) và QTDA (dự án hoàn thành), hỗ trợ liên thông điện tử.
• NĐ 99/2021 + TT 96/2021: Biểu mẫu rời rạc, thiếu tích hợp; TT 63/2025 đã được thay thế.

➡️ Kết luận: Thuận lợi chuyển đổi số, giảm trùng lặp hồ sơ.

1.7 Chế độ chuyển tiếp

NĐ 254/2025: Có quy định chuyển tiếp rõ ràng cho hồ sơ nộp trước 26/09/2025.

NĐ 99/2021: Thiếu chi tiết về chuyển tiếp.

➡️ Kết luận: Không gián đoạn xử lý hồ sơ đang triển khai.

2. Thông tư 91/2025 thay thế TT 96/2021 và TT 63/2025

2.1 Hiệu lực & quan hệ thay thế

TT 91/2025 thay thế toàn bộ TT 96/2021 và TT 63/2025. Từ niên độ 2025, bắt buộc áp dụng hệ mẫu theo TT 91/2025.

2.2 Cấu trúc mẫu biểu mới

• Quyết toán niên độ (QTNĐ): Mẫu 01/QTNĐ → 05/QTNĐ (báo cáo vốn, chi phí, tài sản...).
• Quyết toán dự án hoàn thành (QTDA): Mẫu 01/QTDA → 11/QTDA (nghiệm thu, kiểm toán, phê duyệt...).

➡️ Kết luận: Gọn – chuẩn – dễ dùng, tương thích NĐ 254/2025.

2.3 Ảnh hưởng thực tiễn

• Liên thông dữ liệu giữa CĐT – nhà thầu – KBNN/cơ quan thanh toán.
• Giảm lỗi hồ sơ nhờ mẫu biểu thống nhất, hướng dẫn chi tiết.

➡️ Kết luận: Tiết kiệm thời gian và nâng cao tỷ lệ giải ngân.

3. Checklist triển khai nhanh (gợi ý nội bộ)

• Cập nhật quy trình nội bộ theo NĐ 254/2025; đào tạo bộ phận kế toán/PMU.
• Chuẩn hóa biểu mẫu QTNĐ/QTDA theo TT 91/2025 trong hệ thống phần mềm.
• Thiết lập liên thông dữ liệu với KBNN hoặc cơ quan thanh toán được chỉ định.
• Rà soát hồ sơ chuyển tiếp nộp trước 26/09/2025 để xử lý đúng mốc thời gian.

4. Kết luận

NĐ 254/2025 và TT 91/2025 tạo khung mới cho thanh toán vốn đầu tư công và quyết toán dự án: mở cơ chế cơ quan thanh toán, ấn định thời hạn xử lý 1–2 ngày, chuẩn hóa biểu mẫu liên thông, và quy định chuyển tiếp rõ ràng. Các đơn vị cần áp dụng ngay từ niên độ 2025 để tuân thủ pháp luật và tối ưu hiệu quả vốn.

Tải bộ mẫu QTNĐ/QTDA theo TT 91/2025 (Word/Excel) | Nhập đuôi 3a của hồ sơ thanh toán theo NĐ 254/2025

File gốc đầy đủ bao gồm các phụ lục 3a của NĐ254  |  Xem văn bản trên Cổng thông tin pháp luật

============

Tải phần mềm nghiệm thu hoàn công quyết toán demo miễn phí: TẢI VỀ

Tải phần mềm Quản lý dự án cho CĐT và TV QLDA demo miễn phí: TẢI VỀ

Tải phần mềm Quản lý thi công cho ĐVTC demo miễn phí: TẢI VỀ

============

Câu hỏi thường gặp (FAQ)

NĐ 254/2025 có hiệu lực từ khi nào?

Nghị định 254/2025 có hiệu lực từ ngày 26/09/2025 và thay thế NĐ 99/2021 (có quy định chuyển tiếp).

Mẫu biểu nào áp dụng từ niên độ 2025?

Từ niên độ 2025, áp dụng hệ mẫu theo Thông tư 91/2025/TT-BTC cho quyết toán niên độ và quyết toán dự án hoàn thành.

Có thể thanh toán ngoài hệ thống KBNN không?

Có. Theo NĐ 254/2025, ngoài KBNN có thể giao dịch tại cơ quan thanh toán khác được chỉ định đối với dự án đặc thù.